ޖަންގަލީގެ ފިނި މާޙައުލުގައި، ދުނިޔޭގެ އެންމެ ޚާއްޞަ އަދި ނަލަ ދޫނިތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ދޫނި ދިރިއުޅެއެވެ. މިއީ 'ވިލްސަންސް ބަރޑް-އޮފް-ޕެރެޑައިސް' ނުވަތަ ސައިންޓިފިކް ނަމުން Cicinnurus respublica އެވެ. މި ދޫނީގެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޚާއްޞަ ބައެއް ސިފަތަކުގެ ތެރޭގައި އޭގެ ފުރިހަމަ ކުލަތަކާއި، ބޮލުގެ މަތީގައި ފެންނަ ނޫކުލައިގެ ޚާއްޞަ ހަން، އަދި ޤުދުރަތީގޮތުން ލިބިފައިވާ ރީތި ސިފައިގައި ހުރި ރީތިކަން ހިމެނެއެވެ. މި ސިފަތަކަކީ މި ދޫނި އެހެން ދޫނިތަކާ ތަފާތުވެ، ފާހަގަކުރެވޭ މައިގަނޑު ސަބަބުތަކެވެ.

ޤުދުރަތުގެ އަޖައިބެއް ކަމުގައި ގިނަ ޢިލްމުވެރިންނާއި ތަޖުރިބާކާރުން ދެކޭ މި ދޫނި، ޖަންގަލީގެ މާޙައުލުގައި ދެކުމަކީ ވަރަށް މަދުން ފެންނަ އަދި ޚާއްޞަ ތަޖުރިބާއެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް، އޭގެ ޤުދުރަތީ ރީތިކަމާއި ސިފަތަކުގެ ސަބަބުން، މި ދޫންޏަކީ ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ގިނަ ބަޔަކު ޝައުޤުވެރިކަން ފާޅުކުރާ ދޫންޏެކެވެ. މިފަދަ ދޫނިތަކުގެ ހުރުމަކީ ޤުދުރަތީ ވެށި ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުމުގެ މުހިންމުކަން އަލިއަޅުވާލައި ހާމަކޮށްދޭ ކަމެކެވެ.

މި ދޫނީގެ ބާވަތަކީ އާންމުގޮތެއްގައި ކުޑަ ދޫންޏެކެވެ. އޭގެ ދިގުމިނުގައި ގާތްގަނޑަކަށް 16 ސެންޓިމީޓަރު ހުންނަ ކަމަށް ފާހަގަކުރެވެއެވެ. ފިރިހެން ދޫންޏަކީ ޚާއްޞަ ރީތިކަމެއް ލިބިފައިވާ ދޫންޏެކެވެ. އޭގެ ހަށިގަނޑުގައި ރަތް އަދި ކަޅު ކުލަ ފާހަގަކުރެވެއެވެ. ބޮލުގެ މަތީގައި ހުންނަ ނޫކުލައިގެ ހަންގަނޑަކީ މި ބާވަތް އެހެން ދޫނިތަކާ ތަފާތުކޮށްދޭ ޚާއްޞަ ސިފައެކެވެ. މި ހަންގަނޑުގައި ކަޅުކުލައިގެ ހިމަ ރޮނގުތަކެއް ވެސް ހުރެއެވެ. މޭމަތީގައި ފެހިކުލައިގެ ފިޔަތަކެށް ހުރުމާއެކު، ނިގޫފަތްތައް ހުންނަނީ ވަށްކޮށެވެ. އަންހެން ދޫންޏަކީ ފިރިހެން ދޫންޏާ އަޅާބަލާއިރު ކުލަތައް ފަނޑު ދޫންޏެކެވެ. އޭގެ ހަށިގަނޑުގައި ގަދަފެހި ނުވަތަ މުށިކުލަ ފާހަގަކުރެވެއެވެ. ޅަ ދޫނިތަކުގެ ސިފަތައް ހުންނަނީ އަންހެން ދޫނިތަކާ އެއްގޮތް ކުލަތަކެއްގައެވެ. މި ތަފާތު ކުލަތަކަކީ ދޫނީގެ ޖިންސު ދެނެގަތުމަށް ވަރަށް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ސިފަތަކެކެވެ.

ވިލްސަންސް ބަރޑް-އޮފް-ޕެރެޑައިސް އަކީ އިންޑޮނޭޝިއާގެ ހުޅަނގު ޕަޕުއާގައި ހިމެނޭ ވައިޖިއޯ އަދި ބަޓަންޓާ އަށް ޚާއްޞަވެފައިވާ ދޫންޏެކެވެ. މި ދޫނީގެ މައިގަނޑު ވަޒަނަކީ މި ދެ ގައުމުގެ ތިރީ ސަރަޙައްދުތަކުގައި ހުންނަ ޖަންގަލިތަކެވެ. މި ދޫންޏަކީ އާންމުގޮތެއްގައި އޭގެ ދިރިއުޅޭ ސަރަޙައްދުން ބޭރަށް ދަތުރުކުރުން މަދު ބާވަތެކެވެ. ވިލްސަންސް ބަރޑް-އޮފް-ޕެރެޑައިސްގެ މައިގަނޑު ކާނާގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރަނީ މޭވާ އަދި ދިރޭ ސޫފާސޫފިއެވެ. ޚާއްޞަކޮށް، މި ދޫނީގެ ކާނާގެ ބޮޑު ބައެއް އެކުލެވިގެންވަނީ ރުއްގަހުން ލިބޭ މޭވާގެ މައްޗަށެވެ.

މިދޫނި ބިސް އަޅާ މޫސުމަކީ ވަރަށް ޚާއްޞަ އަދި ސަމާލުކަން ހޯދާފަދަ ކަމެކެވެ. ފިރިހެން ދޫނި އޭގެ ރީތިކަމާއި ޒީނަތްތެރިކަން ދައްކައި، އަންހެން ދޫނި ގަބޫލުކުރުވުމަށްޓަކައި ވަރަށް ފަރި ނެށުމެއް ހުށަހަޅައެވެ. ފިރިހެން ދޫނި އޭގެ ނެށުމުގެ ސަރަޙައްދު ސާފުކުރުމަށްޓަކައި ވަރަށް ޚާއްޞަ މަސައްކަތެއް ކުރެއެވެ. އެގޮތުން ޖަންގަލީގެ ތެރޭގައި ހުންނަ ފަތްތަކާއި އެހެނިހެން ކުނިބުނި ނަގައި ސާފުކުރެއެވެ. ބިސް އެޅުމާއި، ބިސް ފީވަންދެން ބެލެހެއްޓުމާއި، އަދި ޅަ ދޫނިތައް ބޮޑެތިކުރުމުގެ އެންމެހައި ޒިންމާތައް އުފުލަނީ އަންހެން ދޫންޏެވެ.

އައި.ޔޫ.ސީ.އެން (IUCN) އިން ވިލްސަންސް ބަރޑް-އޮފް-ޕެރެޑައިސްގެ ޙިމާޔަތުގެ ޙާލަތު ފާހަގަކޮށްފައިވަނީ "ނިއަރ ތްރެޓަންޑް" (Near Threatened) ގެ ގޮތުގައެވެ. މިއިން ދޭހަވަނީ މި ދޫނީގެ ނަސްލު ނެތިދިއުމުގެ ނުރައްކާ އިތުރުވެފައިވާކަމެވެ. މި ދޫންޏަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ މައިގަނޑު ނުރައްކާތަކުގެ ތެރޭގައި ވަޒަންވެރިވެފައިވާ މާޙައުލު ގެއްލިގެންދިއުމާއި، ހިޔާދޭ ގަސްތައް ކެނޑުމާ އަދި ޤާނޫނާ ޚިލާފަށް ދޫނީގެ ވިޔަފާރިކުރުން ހިމެނެއެވެ. މި ދޫނީގެ ނަސްލު ޙިމާޔަތްކުރުމަށްޓަކައި ރައްކާތެރިކުރެވިފައިވާ ސަރަޙައްދުތަކެއް ޤާއިމުކުރެވި، ޢިލްމީ ދިރާސާތައް ކުރިއަށްދާކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ. ވިލްސަންސް ބަރޑް-އޮފް-ޕެރެޑައިސްއަކީ ދުނިޔޭގެ ޤުދުރަތީ ރީތިކަމާއި ފުރިހަމަކަން ތަމްސީލުކޮށްދޭ އެއް މިސާލެވެ. އެހެންކަމުން، މިފަދަ ދިރުންތައް ރައްކާތެރިކޮށް ޙިމާޔަތްކުރުމަކީ ކޮންމެ ފަރުދެއްގެވެސް މަސްއޫލިއްޔަތެކެވެ.